Στο κλείσιμο των εργασιών του Πανελληνίου Συνεδρίου για τα Οικονομικά και τις Πολιτικές της Υγείας 2021 (Πέμπτη, 16 Δεκεμβρίου) παρουσιάστηκε μια πρωτοποριακή για τα ελληνικά δεδομένα μελέτη, που αφορά την ευκαιρία της χώρας μας να προχωρήσει άμεσα στην ολοκλήρωση ενός Θεματικού Μηχανισμού Ανοικτών Δεδομένων Φαρμάκου και Υγείας, βασισμένου στην πρώτη του φάση, στα πολυετή και αξιόπιστα δεδομένα της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης.
Η μελέτη ανατέθηκε από την Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) στην εταιρεία συμβουλευτικών υπηρεσιών του τομέα της Υγείας «Reformed», με τη χορηγία της φαρμακευτικής εταιρείας ELPEN και ολοκληρώθηκε πρόσφατα, ενώ διακρίθηκε με εύφημο μνεία από την Ελληνική Εταιρεία Αξιολόγησης (ΕΕΑ) στην κατηγορία «Καλύτερη Εφαρμοζόμενη Ολοκληρωμένη Μεθοδολογία Αξιολόγησης» ακολουθώντας τη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού. Τη μελέτη παρουσίασε ο εμπειρογνώμων της Reformed και ειδικός αναλυτής του τομέα Διακυβέρνησης Υπηρεσιών Ψηφιακής Υγείας κύριος Γεώργιος Στεφανόπουλος.
Η μελέτη απαντά σε ένα διαχρονικό ζητούμενο στη χώρα μας, ενώ παράλληλα θέτει τις βάσεις θεσμικής θωράκισης του εγχειρήματος, καθορίζει το απαραίτητο ρυθμιστικό και οργανωτικό πλαίσιο, και το πλαίσιο διακυβέρνησης των δεδομένων, προτείνει τους όρους συμμόρφωσης με τον ΓΚΠΔ (GDPR), εντοπίζει την ωριμότητα της χώρας μας και προτείνει την ανάπτυξη ενός καινοτόμου συνεργατικού δικτύου, κοινής ωφέλειας, μεταξύ των φορέων υγείας, στη βάση ενίσχυσης της συστηματικής αξιοποίησης των δεδομένων, επιφέροντας μια πολυδιάστατη ωφέλεια για το οικοσύστημα της υγείας.
Η κεντρική ιδέα της μελέτης αφορά στην ανάπτυξη των κατάλληλων προτύπων συλλογής, σύνθεσης και συνεπούς διάθεσης τριών κρίσιμων κατηγοριών ανοικτών δεδομένων πλήρως καθορισμένων σημασιολογικά και σε επίπεδο λεπτομέρειας. Προτείνει περαιτέρω την απόδοση ειδικής κατηγορίας υψηλής αξίας, στα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών και προηγμένων στον τομέα χωρών. Η μελέτη υποδεικνύει την ωφέλεια της χώρας, των επιτελικών δομών του τομέα της υγείας, των ασθενών, της φαρμακοβιομηχανίας, των αναλυτών και της ανοικτής έρευνας και ανάπτυξης από την απόδοση του μηχανισμού, ενώ παρουσιάζει το παράθυρο ευκαιρίας της θεματικής ενίσχυσης της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού στην προοπτική δημιουργίας μιας Ανοικτής Πύλης Δεδομένων Υγείας του δημοσίου.
Πρόκειται για μια πλήρως εμπεριστατωμένη ανάλυση των κρίσιμων παραμέτρων για την εφαρμογή ενός αποδοτικού, βιώσιμου και πλήρως διαφανούς πλαισίου διάθεσης δεδομένων φαρμάκου, με απόλυτο σεβασμό στην προστασία των προσωπικών δεδομένων και στο εμπορικό απόρρητο, που θα ενισχύσει τον δημόσιο διάλογο και την τεκμηρίωση των πολιτικών υγείας και φαρμάκου. Η μελέτη τέλος, υποδεικνύει τον τρόπο ταχείας υλοποίησης του μηχανισμού με το ελάχιστο δυνατό κόστος, μέσω της αξιοποίησης των υφιστάμενων υποδομών.
Σύμφωνα με τον συντονιστή της συνεδρίας κ. Μάρκο Ολλανδέζο, Επιστημονικό Διευθυντή της ΠΕΦ, η απουσία των ανοικτών δεδομένων, συνεπάγεται ένα τεράστιο κόστος για τον ασθενή, για το σύστημα υγείας, την αδυναμία εκτίμησης των αναγκών φαρμάκου του πληθυσμού και τη συνεχή επιβάρυνση της φαρμακοβιομηχανίας μέσα από τη διαχρονική αύξηση του clawback και του ρίσκου των εταιρειών. Η ανάπτυξη του μηχανισμού θα επιτρέψει την υλοποίηση των απαραίτητων τεκμηριωμένων παρεμβάσεων στην υγεία και στο φάρμακο.
Τη μελέτη σχολίασαν η κ. Νίκη Τσούμα, Πρόεδρος και Δ.Σ. της Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε., η κ. Δήμητρα Ιωάννου, ιδρυτικό στέλεχος της Ελληνικής Εταιρείας Αξιολόγησης, ο κ. Κώστας Αθανασάκης, Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, η κ. Ζωή Στεφανίδου, Head International Market Access της εταιρείας ELPEN και ο κ. Γιώργος Κακουλίδης, Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Πληροφορικής Υγείας.
Στο πλαίσιο της συζήτησης κατέστη σαφές πως ο προσδιορισμός των πραγματικών αναγκών των ασθενών, η βιώσιμη συγκράτηση της φαρμακευτικής δαπάνης, η καταπολέμηση της σπατάλης και ο εξορθολογισμός των υπερβολικών επιστροφών, είναι αδύνατο να επιτευχθούν χωρίς την ύπαρξη ενός αξιόπιστου, διαφανούς μηχανισμού ανοικτής διάθεσης δεδομένων.
Διαπιστώθηκε επίσης, η ανάγκη άμεσης υλοποίησης του μηχανισμού και η αξία της πρωτοβουλίας της ΠΕΦ, ως καταλυτικό στοιχείο της ολοκλήρωσης των στρατηγικών επιλογών της πολιτείας.
Η μελέτη «Ψηφιακά Δεδομένα Φαρμάκου» είναι ήδη διαθέσιμη στο κοινό μέσω του επίσημου ιστοτόπου της ΠΕΦ.